دانلود رايگان

مقدمه

الف) اهميت موضوع : ظهور اسلام منشاء تحولات بزرگي در تاريخ جهان گرديد كه بر همگان پوشيده نيست . تازيان در پرتو اين آيين توانستند شاهنشاهي بزرگ ساساني را از گردونه تاريخ خارج سازند و سرزمينهاي بزرگي را از قلمرو روم شرقي تسخير نمايند. اعراب به نام اسلام تمدن ايراني را لگدمال تاراج خويش كردند، هر چند پس از مدتي بر ويرانه هاي آن به همت ايرانيان تمدن ايراني- اسلامي دوباره پايه ريزي گرديد. از آنجائيكه سركوب شورشهاي موسوم به ارتداد سرآغاز حركت تهاجمي اعراب مسلمان به سرزمينهاي هم جوار بود، بررسي و تحليل آن بخصوص نقشي كه نتيجه اين جنگها در ايجاد وحدت در ميان اعراب شبه جزيره عربستان داشت اهميتي فراوان دارد كه متاسفانه در مطالعات تاريخي صدر اسلام مورخان معمولا از آن سرسري مي گذرند.

سواي از مساله فوق، شناخت اينكه با وجوديكه اعراب در زمان حيات پيامبر اسلام را پذيرفته بودند،چرا پس از مرگ او به سرعت از اين آيين برگشتند، خود مبحثي مهم است كه موضوعي جالب و جذاب در زمينه مطالعه جامعه شناسي تاريخي براي ما فراهم مي آورد.

جايگزيني دين اسلام به جاي اديان و باورهاي ديگر در جامعه عربستان و فراگير شدن آن نيز مي تواند مبحثي جالب در حيطه جامعه شناسي دين باشد كه هر چند موضوع مستقيم بررسي ما نيست ، اما از آن جاييكه تضاد ديني بهانه اصلي جنگهاي موسوم به "ارتداد"

مي باشد بررسي تحولي كه دين اسلام از اين منظر ايجاد كرد و مقاومت در برابر آن،

مي تواند مقدمه لازمي براي اين چالشها باشد كه ما نيز به فراخور بحث نيم نگاهي بدان

داشته ايم.

همچنين تفسير و تحليل اين نبردها و تاثيري كه در تحكيم مشروعيت حكومت مدينه ايجاد كرد ماده خام خوبي است براي تبيين چگونگي استقرار نظام سياسي خلافت و بخصوص مباحثي كه در پرتو چالشهاي جانشيني در حيطه معرفتي انديشه سياسي در عالم اسلام نزد انديشمندان مسلمان پس از آن پديد آمد؛ و نيز در بازخواني مجدد اين رويدادها مي توان تحليل تاريخي متفاوتي از چگونگي سير حوادث منتهي به جنگهاي رده، چگونگي انجام آنها و نيز نتايج حاصله ارايه داد كه نگارنده در اينجا كوشيده است به وسع اندك خويش بدان بپردازد.