نسبتهاي مالي و تجزيه و تحليل صورتهاي مالي بانكها
مقدمه تا قبل از سال 1960 ميلادي تفاوتهاي عمدهاي ميان روشهاي حسابداري و گزارشگري مالي بانكها با اصول متداول حسابداري وجود داشت.از اين سال به تدريج تلاشهايي براي انطباق روشهاي حسابداري بانكها با اصول متداول حسابداري صورت گرفته است.گرچه اين تلاشها هم اكنون نيز ادامه دارد،ليكن كماكان تفاوتهاي با اهميت و اجتنابناپذيري در اين زمينه وجود دارد.اين تفاوتها ناشي از شرايط خاص صنعت بانكداري است كه آن را از ساير بنگاههاي اقتصادي متمايز ميسازد.بديهي است اين تفاوت در كشور ما بيش از ساير كشورهاست زيرا عمليات بانكداري در ايران براساس قانون عمليات بانكي بدون ربا انجام ميشود.اين تفاوتها را ميتوان به شرح زير برشمرد:
برخلاف ترازنامه ساير بنگاههاي اقتصادي،ترازنامه بانكها را نميتوان به اقلام جاري و غيرجاري(بلندمدت)تفكيك كرد.
شكل صورتحساب سود و زيان بانكها نيز با شكل عمومي صورتحساب سود و زيان ساير بنگاههاي اقتصادي متفاوت است.
به رغم اينكه روش حسابداري نقدي مغاير با اصول متداول حسابداري است ليكن مبناي حسابداري برخي از عقود اسلامي از جمله مشاركت مدني و مضاربه با توجه به ماهيت خاص آنها و همچنين مقررات ابلاغ شده از سوي بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران به صورت نقدي ميباشد.
با توجه به تفاوتهاي مطرح شده پيشگفته،بديهي است كه نسبتهاي مالي و همچنين ابزار لازم براي تجزيه و تحليل صورتهاي مالي بانكها نيز قدري متفاوت از نسبتهاي مالي و ابزار متداول تجزيه و تحليل است.در اين مقاله سعي شده است روشهاي تجزيه و تحليل صورتهاي مالي و نسبتهاي مالي مربوط به صنعت بانك ارائه گردد."البته گفتني است كه مطالب ارائه شده در اين مورد براساس سيستم بانكداري مبتني بر بهره بوده است كه به جهت نداشتن كاربرد در كشور ما،اصلاحات لازم به منظور انطباق آن با سيستم بانكداري بدون ربا و مبتني بر عقود اسلامي انجام پذيرفته است.با توجه به سابقه محدود موضوع در ايران،مطالب ارائه شده در اين مقاله نميتواند قطعي و بدون اشكال تلقي گردد، به ويژه آنكه در حرفه حسابداري،كارايي و قابليت به كارگيري هريك از ابزارهاي ارائه شده تجزيه و تحليل حتما بايد در عمل مورد آزمون قرار گيرد و به تناسب تعديل شود.
3486
نسبتهاي مالي و تجزيه و تحليل صورتهاي مالي بانكها
مقدمه تا قبل از سال 1960 ميلادي تفاوتهاي عمدهاي ميان روشهاي حسابداري و گزارشگري مالي بانكها با اصول متداول حسابداري وجود داشت.از اين سال به تدريج تلاشهايي براي انطباق روشهاي حسابداري بانكها با اصول متداول حسابداري صورت گرفته است.گرچه اين تلاشها هم اكنون نيز ادامه دارد،ليكن كماكان تفاوتهاي با اهميت و اجتنابناپذيري در اين زمينه وجود دارد.اين تفاوتها ناشي از شرايط خاص صنعت بانكداري است كه آن را از ساير بنگاههاي اقتصادي متمايز ميسازد.بديهي است اين تفاوت در كشور ما بيش از ساير كشورهاست زيرا عمليات بانكداري در ايران براساس قانون عمليات بانكي بدون ربا انجام ميشود.اين تفاوتها را ميتوان به شرح زير برشمرد:
برخلاف ترازنامه ساير بنگاههاي اقتصادي،ترازنامه بانكها را نميتوان به اقلام جاري و غيرجاري(بلندمدت)تفكيك كرد.
شكل صورتحساب سود و زيان بانكها نيز با شكل عمومي صورتحساب سود و زيان ساير بنگاههاي اقتصادي متفاوت است.
به رغم اينكه روش حسابداري نقدي مغاير با اصول متداول حسابداري است ليكن مبناي حسابداري برخي از عقود اسلامي از جمله مشاركت مدني و مضاربه با توجه به ماهيت خاص آنها و همچنين مقررات ابلاغ شده از سوي بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران به صورت نقدي ميباشد.
با توجه به تفاوتهاي مطرح شده پيشگفته،بديهي است كه نسبتهاي مالي و همچنين ابزار لازم براي تجزيه و تحليل صورتهاي مالي بانكها نيز قدري متفاوت از نسبتهاي مالي و ابزار متداول تجزيه و تحليل است.در اين مقاله سعي شده است روشهاي تجزيه و تحليل صورتهاي مالي و نسبتهاي مالي مربوط به صنعت بانك ارائه گردد."البته گفتني است كه مطالب ارائه شده در اين مورد براساس سيستم بانكداري مبتني بر بهره بوده است كه به جهت نداشتن كاربرد در كشور ما،اصلاحات لازم به منظور انطباق آن با سيستم بانكداري بدون ربا و مبتني بر عقود اسلامي انجام پذيرفته است.با توجه به سابقه محدود موضوع در ايران،مطالب ارائه شده در اين مقاله نميتواند قطعي و بدون اشكال تلقي گردد، به ويژه آنكه در حرفه حسابداري،كارايي و قابليت به كارگيري هريك از ابزارهاي ارائه شده تجزيه و تحليل حتما بايد در عمل مورد آزمون قرار گيرد و به تناسب تعديل شود.
3486